Maximilian Ahrens, bestuursvoorzitter van Gaia-X kwam 11 november op uitnodiging van T-Systems Nederland naar het NorthCdatacenter in Almere. Hij gaf daar een keynote over de status van data- en technologie soevereiniteit in Europa. Wat is er na twee jaar Gaia-X bereikt en wat zijn de vooruitzichten? Naast deze keynote gaven Menno Weij, jurist bij BDO, Stijn Grove van Dutch Datacenter Association en Sven Kullmann van Open Telekom Cloud hun visie te geven op dit thema voor de BV Nederland. Aan het einde van het evenement opende Maximilian Ahrens de tweede regio voor Open Telekom Cloud.
Maximilian Ahrens geeft keynote over de status van data- en technologie soevereiniteit in Europa
In zijn keynote gaf Maximilian Ahrens aan dat er veel verwarring is rondom Gaia-X. Het is geen nieuwe Europese cloud en zeker niet exclusief voor Europese bedrijven. Gaia-X is een community van providers en afnemers van digitale diensten die ervoor moet zorgen dat bedrijven, universiteiten en overheden gebruik kunnen maken van clouddiensten waar transparantie, datasoevereiniteit en betrouwbare data-uitwisseling centraal staan. Dit reduceert de afhankelijkheden van specifieke cloud- en technologie providers. Ook ging hij in op het belang van technologie soevereiniteit.
Gaia-X is twee jaar geleden opgericht om een nieuw Europees ecosysteem te creëren, bovenop de huidige cloud-ecosystemen van de vooral in de VS gevestigde partijen als AWS, Microsoft Azure en Google Cloud. Gaia-X ontwikkelt standaarden voor betrouwbare data-uitwisseling. Het is een gedistribueerde en onderling verbonden data-infrastructuur die gedecentraliseerde verwerking en data-uitwisseling ondersteunt. Er gelden Europese principes, zoals gegevensbescherming (AVG), transparantie, soevereiniteit, zelfbeschikking en vrije markttoegang. Gaia-X doet dat door het creëren van labels die aangeven aan welke standaarden clouddiensten voldoen, het bevorderen van open-source technologie-initiatieven die een compatibel ecosysteem voeden, en het stimuleren van projecten die systematische, collaboratieve data-uitwisseling mogelijk maken.
Het eerste resultaat van Gaia-X waar Ahrens enthousiast over is, is Catena-X. In dit netwerk wordt door grote Duitse partijen als BMW, Deutsche Telekom, Bosch, SAP en Siemens samengewerkt aan een veilige en gestandaardiseerde data-uitwisseling voor de automobielindustrie.
In Nederland kijkt hij ook naar de gezondheidszorg vanwege de regels en protocollen voor data-uitwisseling. Die kunnen ook in de rest van Europa interessant zijn als basis. Echter, de uitwisseling van persoonsgegevens ligt hier aan veel strengere banden dan in de VS.
De Amerikanen gaan hier veel gemakkelijker mee om en dat is niet wat we hier willen. Dus dataverwerking rond gezondheidszorg zou in Nederland een focusgebied kunnen worden, zoals de auto-industrie dat is in Duitsland. Jeroen Tas van Philips werkt hier al aan binnen Gaia-X.
Want de zorgen bij bedrijven, burgers en politici groeien over waar en hoe gegevens worden verzameld en wat ermee gebeurt. Denk aan het risico van ongewenst gebruik van gevoelige gegevens zoals informatie over de volksgezondheid. Waarom hebben we zo veel problemen met het verwerken van persoonlijke data in de EU?
Menno Weij is Partner Tech & Privacy Law bij BDO en bestuurslid bij de Nederlandse Vereniging voor Informatietechnologie en Recht. Hij laat met enkele praktijkcases zien wat de huidige problematiek is bij internationale datadoorgiftes en het belang van cloud en datasoevereiniteit voor bedrijven en organisaties in Nederland en Europa. Weij: “Vooral de wet Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) is debet aan het probleem bij internationale datadoorgiftes. Dat remt onze innovatie en economische slagkracht als Europa. Er is inmiddels een gerechtelijke uitspraak op het hoogste niveau geweest in Europa over datadoorgiftes, die het probleem goed blootlegt. Maar als ik goed begrijp wat de beginselen zijn die Gaia-X uitdraagt, denk ik dat we wel met het issue van internationale datadoorgifte kunnen omgaan.”
Dutch Data Center Association-directeur Stijn Grove laat vervolgens zien dat digitale diensten volgend jaar wereldwijd 65% van het bbp zullen uitmaken en dat ondanks de enorme groei van dataverwerking het energieverbruik gelijk is gebleven. Daarnaast is hij groot voorstander van Gaia-X om zo de data-soevereiniteit van Europese bedrijven verder te vergroten.
De laatste spreker op het evenement: Sven Kullman van Open Telekom Cloud (OTC) laat zien dat T-Systems nu al levert waar Gaia-X voor staat. De Open Telekom Cloud (met 1000 servers, 40 switches en 30.000 vCPU’s in het NorthCdatacener) biedt namelijk een beproefd Europees Public Cloud platform dat voldoet aan de hoogste normen voor digitale soevereiniteit en daarmee een alternatief voor de grote hyperscalers. Dankzij de OpenStack-basis en een Europees wettelijk kader maakt het al deel uit van het Gaia-X initiatief. Bedrijven die nu al willen profiteren van een soevereine Europese datawereld, kunnen dus morgen al aan de slag met Open Telekom Cloud, die in benchmarkonderzoeken zelfs beter presteert dan de bekende public clouds. Kullman: “We hopen natuurlijk dat ons public cloud marktaandeel in de Nederland even snel zal groeien als in Duitsland. Onze klanten in Nederland staan voor dezelfde uitdagingen en risico’s als onze Duitse klanten”
Voordat voorzitter Ahrens weer in het vliegtuig naar Berlijn stapt, spreekt hij graag nog zijn groeiende optimisme uit over het project. “Aanvankelijk dacht ik dat Gaia-X vooral goed zou zijn voor de publieke sector en Nederlandse wetenschapsinstituten, maar ik raak steeds meer overtuigd van de relevantie voor de industrie, en dat we die op grote schaal kunnen meekrijgen. De standaarden die we naar Europese maatstaven bouwen, zijn ontzettend krachtig en zorgen ervoor dat Europese bedrijven zelf hun beschikking en zeggenschap houden over hun eigen data.”
