Samen voor een soevereine Europese digitale toekomst

Wereldwijde ontwikkelingen maken duidelijk hoe urgent het is dat Europa zijn digitale soevereiniteit versterkt. Dit gaat verder dan alleen het beveiligen van data—het gaat om het behouden van controle en het vermogen om technologieën onafhankelijk te ontwikkelen en te gebruiken. De digitale soevereiniteit van Europa rust op drie belangrijke pijlers:

• Datasoevereiniteit: volledige controle over data-eigendom en het beheer ervan.
• Operationele soevereiniteit: onafhankelijkheid bij het beheren en onderhouden van kritieke infrastructuur.
• Technologische soevereiniteit: het vermogen om essentiële technologieën zelf te ontwikkelen, produceren en beheren.

Europa dreigt deze mogelijkheden te verliezen, met name door de dominantie van niet-Europese cloud- en AI-oplossingen. Technologische ontwikkelingen zoals "Stargate" en "Deepseek" benadrukken hoe snel de wereldwijde technologische wedloop zich verder verscherpt.
 

Om deze uitdaging aan te pakken, hebben Deutsche Telekom, T-Systems en partners zoals Fraunhofer, IONOS, SAP en Schwarz Digits als onderdeel van de Duitse Academie voor Techniek en Wetenschap (Acatech) concrete actie-aanbevelingen opgesteld. Het doel is het ontwikkelen van een krachtig, duurzaam en onafhankelijk cloud aanbod.

Big Tech’s greep op cloudinfrastructuur

Grote Amerikaanse cloudproviders zoals Amazon Web Services (AWS), Microsoft Azure en Google Cloud hebben meer dan 70% marktaandeel op de Europese cloudmarkt. Hierdoor kunnen zij:

• Technologische standaarden dicteren.
• Economische en juridische voorwaarden beïnvloeden waaronder Europese klanten opereren.

Daarnaast is vaak onduidelijk waar data wordt opgeslagen of verwerkt, wat privacyrisico’s met zich meebrengt. De US Cloud Act verplicht Amerikaanse providers om op verzoek data over te dragen aan Amerikaanse autoriteiten, ongeacht waar deze data fysiek wordt opgeslagen.

Datacenters spelen een essentiële rol in het veilig en efficiënt opslaan van grote hoeveelheden data. Maar werkelijke innovatie en concurrentievoordelen ontstaan pas door de inzet van cloudtoepassingen, AI en intelligente dataverwerking.

• Real-time computing is onmisbaar in situaties waar directe respons vereist is. Bijvoorbeeld bij robots in geautomatiseerde magazijnen of zelfrijdende voertuigen die tot 4.000 GB aan data per uur genereren.
• Edge computing maakt het mogelijk om data direct bij de bron te verwerken, waardoor latency wordt verminderd en de centrale infrastructuur wordt ontlast. Ondanks deze voordelen is Europa op dit gebied nog onvoldoende voorbereid om aan de eisen van de industrie te voldoen.

Het 8ra-project biedt tal van voordelen voor de Europese economie, waaronder:

1. Verhoogde prestaties: Het verbinden van datacenters en edge nodes maximaliseert de rekenkracht en voorkomt vendor lock-in.
2. Continue prestatieverbetering: Door regelmatige upgrades en updates, zoals nieuwe processoren, geoptimaliseerde AI-accelerators en geavanceerde geheugenoplossingen, blijft het netwerk innovatief.
3. Grote veerkracht: Een geografisch gespreide infrastructuur zorgt voor maximale betrouwbaarheid. Bij uitval op één locatie blijft de rest van het netwerk operationeel.
4. Duurzaamheid en energie-efficiëntie: Lokale dataverwerking vermindert de noodzaak van langeafstandstransmissies, wat energie bespaart. Edge nodes kunnen dynamisch worden in- of uitgeschakeld naar behoefte.
5. Beveiliging en privacy: Een open-source besturingssysteem biedt de hoogste beveiligingsstandaarden en volledige controle over dataverwerking en -opslag.

Conclusie: Met gestandaardiseerde en interoperabele oplossingen kunnen Europese providers een concurrerend alternatief bieden voor Big Tech. Bedrijven behouden hierdoor controle over hun data, operaties en technologieën.

De overheid speelt een cruciale rol door:

• Op te treden als launching customer voor soevereine cloudoplossingen.
• Juridische kaders te creëren die het vertrouwen in nieuwe technologieën versterken.

Europa moet nu handelen om zijn digitale toekomst in eigen handen te nemen. Samen kunnen we bouwen aan een verenigd, veilig en concurrerend cloud-ecosysteem - made in Europe.
 

¹ Acatech, „Zusammen für eine souveräne Cloud- und KI-Infrastruktur: Ein Vorschlag aus Unternehmen und Wissenschaft“, 2025, Acatech Website